Ο Παγκύπριος Οργανισμός Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ) Δημόσια Λτδ (εφεξής ο «ΠΟΑ») με την παρούσα Προσφυγή αιτήθηκε την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (εφεξής η «Επιτροπή») με αριθμό 35/2013 και ημερομηνία 12/4/2013 (εφεξής η «Προσβαλλόμενη Απόφαση»), δυνάμει της οποίας του επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους €276.832 για παράβαση του άρθρου 6(1)(β) του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου, Νόμος 13(Ι)/2008 (εφεξής ο «Νόμος»).
Σημειώνεται ότι με την Προσβαλλόμενη Απόφαση η Επιτροπή έκρινε ότι η αποκοπή ορισμένων ποσοτήτων αγελαδινού γάλακτος προς την εταιρεία Α/φοί Λανίτης κατά τον Αύγουστο του 2012 ήταν αποτέλεσμα καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης από τον ΠΟΑ.
Το Διοικητικό Δικαστήριο (εφεξής το «Δικαστήριο») με απόφαση του ημερομηνίας 9/11/2022 έκρινε ότι η Προσβαλλόμενη Απόφαση είναι άκυρη καθώς στερείται επαρκούς αιτιολόγησης και είναι προϊόν πλάνης και ελλειπούς έρευνας.
Πιο συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή είχε υποχρέωση να αιτιολογήσει επαρκώς τους λόγους απόρριψης των θέσεων του ΠΟΑ αναφορικά με το ότι η αποκοπή γάλακτος κατά τον Αύγουστο του 2012 ήταν αντικειμενικά αιτιολογημένη. Σχετικά με το ζήτημα αυτό, το Δικαστήριο σημείωσε ότι η Επιτροπή απέρριψε χωρίς ουσιαστική αιτιολόγηση τη θέση του ΠΟΑ ότι η μείωση την παραδόσεων αγελαδινού γάλακτος προς την εταιρεία Α/φοί Λανίτη ήταν το αποτέλεσμα εφαρμογής της ενδιάμεσης απόφασης που είχε εκδώσει στην υπόθεση που αφορούσε σε καταγγελία των εταιρειών Pittas εναντίον του ΠΟΑ. Επισημαίνεται ότι με βάση την εν λόγω ενδιάμεση απόφαση ο ΠΟΑ διατάχθηκε να επαναρχίσει τις παραδόσεις μεγάλων ποσοτήτων αγελαδινού γάλακτος (εν προκειμένω 65 τόνους ημερησίως) στις εταιρείες Pittas. Επομένως, για να μπορούσε να συμμορφωθεί ο ΠΟΑ με την εν λόγω ενδιάμεση απόφαση, με δεδομένη την ύπαρξη ποσοστώσεων στην παραγωγή γάλακτος, θα έπρεπε να υπάρξει αποκοπή γάλακτος.
Περαιτέρω, το Δικαστήριο απέρριψε ως μη εύλογη και αιτιολογημένη τη θέση της Επιτροπής ότι ο ΠΟΑ θα μπορούσε να προχωρήσει σε ενναλλακτικό τρόπο αποκοπών γάλακτος, που να ήταν ευνοϊκός για τον τομέα της παστερίωσης, αντί της αναλογικής μείωσης στις γαλακτοβιομηχανίες πελάτες του. Τόνισε σχετικά ότι η εν λόγω θέση της Επιτροπής παρέβλεπε ότι μια τέτοια συμπεριφορά εκ μέρους του ΠΟΑ θα συνιστούσε καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης λόγω διακριτικής μεταχείρισης.
Είναι αξιοσημείωτη η παρατήρηση του Διοικητικού Δικαστηρίου ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη της ότι ο ΠΟΑ είχε συμπεριλάβει συγκεκριμένη πρόνοια στις συμφωνίες με γαλακτοβιομηχανίες βάσει της οποίας θα υπήρχε αναλογική μείωση των παραδόσεων γάλακτος σε όλες τις γαλακτοβιομηχανίες σε περίπτωση ενεργοποίησης της προαναφερόμενης ενδιάμεσης απόφασης της Επιτροπής.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης πλάνη της Επιτροπής όσον αφορά τις συγκρίσεις στην προμήθεια γάλακτος κατά τα έτη 2011 και 2012, παραγνωρίζοντας παντελώς τις αλλαγές που είχαν επισυμβεί στη δομή της αγοράς με τον τερματισμό των παραλαβών αγελαδινού γάλακτος από τις εταιρείες Pittas και την εξαγορά της εταιρείας Papouis από τον ΠΟΑ στις αρχές του 2012.
Πέραν των πιο πάνω, το Δικαστήριο έκρινε ότι η προϋπόθεση της απόδειξης της ζημίας των καταναλωτών ως αποτέλεσμα του περιορισμού των παραδόσεων αγελαδινού γάλακτος στην εταιρεία Α/φοί Λανίτη δεν αιτιολογήθηκε. Πιο συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ότι για να μπορούσε να διαπιστωθεί η ικανοποίηση της εν λόγω προϋπόθεσης θα έπρεπε να γίνει περαιτέρω έρευνα από την Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις του ΠΟΑ. Σημειώθηκε σχετικά ότι με βάση τα στοιχεία ενώπιον της Επιτροπής, εν προκειμένω δημοσιεύματα τύπου και επιστολές ορισμένων πελατών της εταιρείας Α/φοί Λανίτη, δεν μπορούσε να υπάρξει ασφαλής κατάληξη ότι οι τυχόν ελλείψεις παστεριωμένου γάλακτος της εταιρείας Α/φοί Λανίτη ήταν αποτέλεσμα της μείωσης των παραδόσεων γάλακτος και όχι της αυξημένης ζήτησης γάλακτος λόγω πανικού που προκλήθηκε από δημοσιεύματα τύπου τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Όπως τόνισε το Δικαστήριο θα έπρεπε να τεκμηριωθεί από την Επιτροπή η συσχέτιση μεταξύ των τυχόν ελλείψεων παστεριωμένου γάλακτος της εταιρείας Α/φοί Λανίτη στην αγορά με τον περιορισμό της διάθεσης αγελαδινού γάλακτος σε αυτήν από τον ΠΟΑ.
Σχόλια
Το Δικαστήριο διασαφηνίζει τα όρια του δικαστικού ελέγχου στον οποίο δύναται να προβεί σημειώνοντας ότι παρόλο που δεν υποκαθιστά την κρίση της Επιτροπής, ενώπιον της οποίας έχουν εκτεθεί τα γεγονότα, με την δική του κρίση, έχει τη δυνατότητα να επέμβει σε περιπτώσεις όπου η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη, δεν έχει διαξαχθεί δέουσα υπό της περιστάσεις έρευνα και όταν διαπιστωθεί πλάνη περί τα πράγματα ή το Νόμο.
Επιπρόσθετα, το Δικαστήριο τονίζει ότι το βάρος απόδειξης παράβασης του άρθρου 6(1)(β) του Νόμου το φέρει η Επιτροπή η οποία πρέπει να αποδείξει ότι συντρέχουν όλες οι σωρευτικές προϋποθέσεις στοιχειοθέτησης καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης. Εν προκειμένω, το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε την πρόκληση ή το ενδεχόμενο πρόκλησης βλάβης στην ευημερία των καταναλωτών ως αποτέλεσμα της επίμαχης συμπεριφοράς του ΠΟΑ, στη βάση πειστικών στοιχείων.
Τέλος, το Δικαστήριο σημείωσε ότι παρόλο που το βάρος απόδειξης ότι η επίμαχη συμπεριφορά είναι αντικειμενικά αιτιολογημένη το φέρει η αμυνόμενη επιχείρηση, εντούτοις η Επιτροπή έχει υποχρέωση να εξετάσει τους λόγους αντικειμενικής αιτιολόγησης που προβάλλει η αμυνόμενη επιχείρηση και να αιτιολογήσει την αποδοχή ή απόρριψη τους.
