H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στις 20.4.2023 νέα δέσμη μέτρων με στόχο την απλοποίηση και εξορθολογικοποίηση της διαδικασίας ελέγχου των συγκεντρώσεων χωρίς να υπονομεύεται η αποτελεσματική επιβολή του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου, 20.1.2004, για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων.
Επισημαίνεται ότι ο έλεγχος των συγκεντρώσεων στην ΕΕ έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι εταιρικές αναδιοργανώσεις με τη μορφή συγκεντρώσεων δεν θα προκαλούν μόνιμη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά.
Η δέσμη μέτρων τίθεται σε ισχύ από την 1.9.2023 και περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Εκτελεστικός Κανονισμό για τις συγκεντρώσεις.
- Ανακοίνωση για την απλοποιημένη διαδικασία.
- Ανακοίνωση για τη διαβίβαση εγγράφων.
Σημειώνεται ότι η δέσμη μέτρων λαμβάνει υπόψη την εμπειρία που έχει αποκτήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την εφαρμογή του Κανονισμού αριθ. 139/2004 καθώς επίσης και την αξιολόγηση που είχε διενεργήσει σε σχέση με τις διαδικαστικές και δικαιοδοτικές πτυχές του ελέγχου των συγκεντρώσεων στην ΕΕ.
Η εφαρμογή της δέσμης μέτρων εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα εφαρμογής του Κανονισμού αριθ. 13/2004, επιτρέποντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αφιερώσει περισσότερους πόρους σε υποθέσεις συγκεντρώσεων που αναμένεται να έχουν μεγαλύτερες επιδράσεις στον ανταγωνισμό και ως εκ τούτου δικαιολογούν πιο ενδελεχή έρευνα.
Βασικές αλλαγές σε σχέση με την απλοποιημένη διαδικασία εξέτασης συγκεντρώσεων
Επέκταση επιλέξιμων συγκεντρώσεων για την εφαρμογή της απλοποιημένης διαδικασίας
Προστίθενται δύο νέες κατηγορίες συγκεντρώσεων οι οποίες μπορούν να επωφεληθούν από την απλοποιημένη διαδικασία κοινοποίησης. Συγκεκριμένα, οι δύο νέες κατηγορίες είναι οι εξής:
- Το μεμονωμένο ή το συνδυασμένο μερίδιο αγοράς των μερών που συμμετέχουν στη συγχώνευση είναι κάτω του 30% και η συνδυασμένη αγοραστική τους δύναμη κάτω του 30%.
- Το μεμονωμένο ή το συνδυασμένο μερίδιο αγοράς είναι χαμηλότερο από 50% και η αύξηση (δέλτα) του δείκτη Herfindahl-Hirschman (στο εξής: HHI) που προκύπτει από τη συγκέντρωση αυτή είναι μικρότερη από 150 και η μικρότερη επιχείρηση από άποψη μεριδίου αγοράς είναι η ίδια στην αγορά προηγούμενου σταδίου και στην αγορά επόμενου σταδίου.
Ρήτρες ευελιξίας για τη μετάβαση από την κανονική στην απλοποιημένη διαδικασία
Η Ανακοίνωση για την απλοποιημένη διαδικασία εισάγει ρήτρες ευελιξίας που επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί στην εξέταση μίας συγκέντρωσης βάσει της απλοποιημένης διαδικασίας ακόμη και όταν δεν πληρούνται τα σχετικά κριτήρια. Ειδικότερα, η Ανακοίνωση περιλαμβάνει τις ακόλουθες ρήτρες ευελιξίας:
- Για τις οριζόντιες επικαλύψεις όταν τα συνδυασμένα μερίδια αγοράς των συγχωνευόμενων επιχειρήσεων είναι 20-25%·
- Για τις κάθετες σχέσεις όταν τα μεμονωμένα ή συνδυασμένα μερίδια αγοράς προηγούμενου και επόμενου σταδίου των συγχωνευόμενων επιχειρήσεων είναι 30-35%·
- Για τις κάθετες σχέσεις όταν τα ατομικά ή συνδυασμένα μερίδια αγοράς των συγχωνευόμενων επιχειρήσεων δεν υπερβαίνουν το 50 % στη μία αγορά και το 10% στην άλλη κάθετα συνδεδεμένη αγορά· και
- Για τις κοινές επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών και περιουσιακά στοιχεία μεταξύ 100 εκατ. EUR και 150 εκατ. EUR στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (στο εξής: ΕΟΧ).
Διασφαλίσεις και εξαιρέσεις
Η Ανακοίνωση παρέχει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο περιπτώσεων υπό τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αρνηθεί να εφαρμόσει την απλοποιημένη διαδικασία. Ειδικότερα, η Ανακοίνωση προβλέπει ότι αρκεί μόνο μία από τις περιστάσεις αποκλεισμού για να μην εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ρήτρα ευελιξίας.
Η Ανακοίνωση εισάγει τέσσερις νέες κατηγορίες εξαιρέσεων:
- Εάν ένα μέρος της συγκέντρωσης έχει σημαντικές μη ελέγχουσες συμμετοχές σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις αγορές όπου δραστηριοποιείται ένα άλλο μέρος στη συγκέντρωση.
- Εάν τα μέρη στη συγκέντρωση συνδυάζουν τεχνολογικούς, χρηματοοικονομικούς ή άλλους πόρους ή ανταγωνιστικά πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία, όπως πρώτες ύλες, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (συμπεριλαμβανομένων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, τεχνογνωσίας, σχεδίων και εμπορικών σημάτων), σημαντική βάση χρηστών ή εμπορικά πολύτιμα αποθέματα δεδομένων, ακόμη και αν τα μέρη δεν δραστηριοποιούνται στην ίδια αγορά.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι λιγότερο πιθανό να εφαρμόσει την απλοποιημένη διαδικασία στην περίπτωση που η συγχωνευθείσα οντότητα αποκτήσει, μέσω της συγκέντρωσης, πρόσβαση σε εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με τις προηγούμενες ή μεταγενέστερες δραστηριότητες των ανταγωνιστών της ή εάν τα μέρη στη συγκέντρωση δραστηριοποιούνται σε σε αγορές που ανήκουν σε διαφορετικά επίπεδα μιας αξιακής αλυσίδας χωρίς να βρίσκονται σε κάθετη σχέση και τα ατομικά και συνδυασμένα μερίδια αγοράς είναι 30% ή υψηλότερα σε τουλάχιστον μία από αυτές τις αγορές.
«Υπερ-απλοποιημένη» διαδικασία
Η Ανακοίνωση για την απλοποιημένη διαδικασία καθορίζει κατηγορίες περιπτώσεων που μπορούν να επωφεληθούν από την «υπερ-απλοποιημένη» διαδικασία. Αυτές περιλαμβάνουν τις κοινές επιχειρήσεις εκτός του ΕΟΧ και περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν οριζόντιες επικαλύψεις ή μη οριζόντιες σχέσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων των μερών που συγχωνεύονται. Περαιτέρω, σε αυτές τις περιπτώσεις τα μέρη θα μπορούν να παραλείψουν τις συζητήσεις πριν από την κοινοποίηση και να κοινοποιήσουν τη συγκέντρωση απευθείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Υβριδικές» αποφάσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συμπεριλάβει στην απόφασή της απλή αναφορά και όχι λεπτομερή αξιολόγηση των σχετικών αγορών οι οποίες πληρούν τις απαιτήσεις για την απλοποιημένη διαδικασία, παρόλο που η συναλλαγή στην ολότητά της πρέπει να υποβληθεί σύμφωνα με την κανονική διαδικασία. Εντούτοις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να συμπεριλάβει λεπτομερή αξιολόγηση εάν τυγχάνει εφαρμογής οποιαδήποτε από τις διασφαλίσεις και τις εξαιρέσεις που αναφέρονται στην Ανακοίνωση
Πλήρης ηλεκτρονική υποβολή εγγράφων ως το νέο πρότυπο
Το νέο σύστημα επιτρέπει κατ’ αρχήν μόνον ηλεκτρονικές κοινοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των παραρτημάτων. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα έγγραφα θα πρέπει να φέρουν υπογραφή ως προνοεί ο Κανονισμός eIDAS (Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 910/2014).
Υψηλότερα πρότυπα στο Έντυπο CO σχετικά με την περιγραφή των δεδομένων
Το νέο Έντυπο CO διευρύνει το εύρος των πληροφοριών που πρέπει να υποβληθούν καθώς προβλέπει και για αναφορές σε πληροφορίες ως προς την πηγή των δεδομένων που περιλαμβάνονται στην κοινοποίηση της συγκέντρωσης (π.χ. λογισμικό CRM ή σύνολα δεδομένων που αγοράζονται από εξωτερικούς παρόχους) και το κατά πόσον τα εν λόγω δεδομένα τυγχάνουν χρήσης στο πλαίσιο της κανονικής λειτουργίας της επιχείρησης (π.χ. ως εργαλείο ανάλυσης για την επιχειρηματική στρατηγική).
Νέο έντυπο κοινοποίησης («tick-the-box» Short Form CO)
Ο Εκτελεστικός Κανονισμός εισάγει ένα νέο έντυπο κοινοποίησης («tick-the-box» Short Form CO) με ερωτήσεις και πίνακες πολλαπλής επιλογής, καθώς και βελτιωμένες ερωτήσεις τόσο για τη δικαιοδοσία όσο και για την ουσιαστική αξιολόγηση των υποθέσεων.
Υπό ανάπτυξη προϊόντα με καλές προοπτικές («pipeline products»)
Τα νέα έντυπα, Έντυπο CO και το Σύντομο έντυπο CO, περιέχουν αναφορές σε προϊόντα που βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης και τα οποία έχουν καλές προοπτικές να διατεθούν στην αγορά, για τα οποία τα μέρη, θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες – για κάθε επηρεαζόμενη αγορά. Οι πληροφορίες για τα προϊόντα υπό ανάπτυξη αφορούν τόσο τα μέρη της συγκέντρωσης όσο και τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις.
Μειοψηφική συμμετοχή
Το νέο Έντυπο CO απαιτεί από τα μέρη να εξηγήσουν εάν οι ανταγωνιστές τους κατέχουν σημαντική μη ελεγχόμενη συμμετοχή (δηλαδή άνω του 10%) σε οποιοδήποτε από τα μέρη της συγκέντρωσης. Τα μέρη πρέπει να αναφέρουν το ποσοστό και τα δικαιώματα που συνδέονται με τη συμμετοχή.
